42 ŞÛRÂ SÛRESİ

42-с\ръ  “Шуура[1]”

Меккеде т\ш\р\лгън. Эл\\ \ч айаттан турат.

Мээримд\\, Ырайымдуу Алланын аты менен!

1.   Ха, Мим. [2]

2.   Айн, Син, Коф. [3]

3.   Мына ушинтип сага жана сага чейинкилерге айан жънътът. Алла – Ызааттуу, Даанышман.

4.   Ага асмандагылар менен жердегилердин баары таандык. Ал – Бийик, Улук.

5.   Анын алдында асмандар \ст\нън жарылып кете жаздашат.[4] Периштелер ъздър\н\н Эгесин мактоо менен аруулашат жана жер \ст\ндъг\лър \ч\н кечирим сурашат. Оо, анткени акыйкатта Алла – Кечир\\ч\, Мээримд\\!

6.   Андан башканы ъздър\нъ коргоочу кылып алгандардын \ст\нън Алла байкоочу. А сен алар \ч\н ък\л эмессиё.

7.   Ушинтип, Биз сага шаарлардын энесин[5] жана анын айланасындагыларды шексиз боло турган Кыйамат к\н\ жън\ндъ эскерт\\ \ч\н арабча Куранды айан кылдык. Алардын бир бъл\г\ Бейишке, экинчи бъл\г\ Тозокко (киришет).

8.   Эгерде Алла кааласа, анда силерди бир эл кылаар эле. Бирок, ал кимди кааласа ъз мээримине киргизет, а заалымдарга дос, тууган да, жардам кылуучу да болбойт.

9.   Чын эле алар Андан башканы ъздър\нъ кожойун кылып алыштыбы? Алла Ъз\ кожойун. Ал ългъндърд\ тирилтет жана бардык нерселерге кудурети жетет.

10.        А силер талашып, тартышкан нерселердин ък\м\ Аллага таандык. Мына бул менин Эгем Алла. Мен Ага гана тобокел кыламын жана Ага кайтамын.

11.        Асмандар менен жердин жаратуучусу. Ал силердин ъз\ёърдън жубайларды жараткан жана малдардан жуптарды жараткан. Ал силерди ушинтип къбъйтът. Ага окшош[6] эч нерсе жок. Ал – Угуучу, Кър\\ч\.

12.        Асмандар менен жердин казыналарынын ачкычтары Ага гана таандык. Ал кимге кааласа ырыскысын къбъйтът жана азайтат. Акыйкатта, Ал бардык нерселерди бил\\ч\.

13.        Ал Нухка осуйат кылган, сага айан кылган, Ибрахим, Муса жана Исага осуйат кылган динди силерге жол кылып берди: “Диниёерди тургузгула жана ал тууралуу талашып, тартышпагыла! Мушриктер \ч\н сен чакырып жаткан нерсе ътъ оор. Алла кимди кааласа, Ъз\ аны[7] тандап алат жана ким кайрылса Ъз\нъ карай багыттайт.

14.        Алар ъз ара къръ албастыктары себепт\\, ъздър\нъ илим келгенден соё каршылашууга тушугушту.  А эгерде мурдатан сенин Эгеёден алардын жазасын белгиленген чекке узартканы (тууралуу) съз болбогондо, анда алардын арасындагы (иш) б\ткън болор эле. Акыйкатта, Китепти мураска алгандар андан соё ал тууралуу шектенип, олку-солку болушууда.

15.        Андыктан чакыр жана сага буйрулгандай туруктуу бол. Алардын каалоолорунун артынан ээрчибе жана: “Мен Алла т\ш\ргън Китепке ишенемин. Мен силердин араёарда адилетт\\ болууга буйрулганмын. Алла биздин да Эгебиз, силердин да Эгеёер. Бизге – ъз\б\зд\н жасаган иштер, силерге – ъз\ёърд\н жасаган иштер таандык. Силердин жана биздин ортобузда талаш-тартыш кылууга себеп жок. Алла бизди жыйнап алат жана кайтуу Ага” – деп айт.

16.        Ал[8] кабылдангандан кийин, Алланын (дини) тууралуу талашып жаткандардын далилдери Эгесинин алдында жараксыз. Алардын \ст\нън каар жана катуу азап бар.

17.        Алла акыйкаттык жана адилетт\\л\к менен Китепти т\ш\рд\. М\мк\н Кыйамат жакын эледир. А сен билбейсиё?   

18.        Кыйамат к\н\нъ ишенбегендер аны болтурууга шаштырышат.[9] А анын болоруна ишенгендер жана ал чындык экенин билгендер андан коркушат. Оо, Кыйамат сааты тууралуу шектенгендер, албетте ътъ тереё адашкандар. 

19.        Алла ъз пенделерине мээримд\\, ал кимге кааласа ырыскы берет. Ал – К\чт\\, /стъмд\к кылуучу.

20.        Ким акыреттин \рън\нъ[10] умтулса, ага Биз анын \рън\н къбъйтъб\з. А ким бул д\йнън\н \рън\н кааласа, Биз ага аны беребиз, бирок ага акырет жашоосунда \л\ш жок!

21.        Же Алла тыйуу салгандарды[11] аларга дин жолу кылып берген шериктери[12] барбы?  Эгерде Алла тарабынан мъънътт\ узартуу[13] жън\ндъ алдын-ала съз болбогондо, анда алардын ортосундагы талаштар б\тмък[14]. Заалымдар \ч\н оорутуучу азап бар.

22.        Сен заалымдардын ъздър\ жасагандары[15] \ч\н каар-азаптан кантип корккондорун къръс\ё. Ал аларга съзс\з жетет. А ыйман келтирип, жакшылык иш кылгандар Бейиштин бактарында. Алар \ч\н анда Эгесинин алдында эмне кааласа баары бар. Бул зор мээрим.

23.        Мына ыйман келтирип, жакшылык иштерди кылган пенделерине Алла кабар берет: “Мен силерден бул \ч\н акы сурабаймын, бирок жакындоо \ч\н жакшы кър\\ болсун. Ким жакшылык кылса, ага Биз жакшылыкты кошобуз. Акыйкатта, Алла – Кечир\\ч\, Каниетт\\,” – дегин. 

24.        Же алар[16]: “Ал Аллага жалганды ойлоп тапты!” – дешеби?[17] Эгер Алла кааласа сенин ж\ръг\ёъ мъър басып салмак. Алла ушинтип жалганды ъч\р\п, акыйкатты Ъз\н\н съз\ менен бекемдейт. Анткени Ал кък\ръктъг\лърд\н баарын бил\\ч\.

25.        Ал Ъз пенделеринин тообосун кабыл алат, к\нъъ иштерин кечирет жана силердин эмне кылып жатканыёарды билип турат.

26.        Ал ыйман келтирип, жакшылык иштерди кылгандарга Ъз ырайымдуулугун арттырат. А каапырлар \ч\н катуу азап бар.

27.        Эгерде Алла ъз пенделеринин ырыскыларын къбъйт\п ийсе, алар жер \ст\ндъ чектен ашмак[18], бирок Ал Ъз\ каалаганынча, ченем менен т\ш\рът. Анткени, Ал Ъз пенделери тууралуу Кабардар, Кър\\ч\.

28.        Алар \м\ттър\ \з\лъ баштаганда Ал жаан жиберет жана Ъз мээримд\\л\г\н таратат. Ал – Камкордук кър\\ч\, Макталуучу.

29.        Асмандар менен жердин жана андагы тир\\ жандуулардын таратылуусу Анын белгилеринен. Эгер Ал кааласа, аларды жыйнап алууга к\ч\ жетет.

30.        Эгер силерге бир кырсык жетсе, ал силердин колуёар менен кылгандардан[19] жана Ал къптър\н кечирет.

31.        Силер жер \ст\ндъ кырсыктан качып кутула албайсыёар. Силерге Алладан башка колдоочу[20] да, жардамчы да жок.

32.        Деёиздер аркылуу тоо сыйактуу с\згъндър\ (кемелер) Анын белгилеринен.

33.        Эгер Ал кааласа шамалды токтотуп койот жана алар анын \ст\ндъ[21] тынч гана кала беришет. Акыйкатта, мында бардык сабырдуулар жана ш\г\р кылуучулар \ч\н белгилер бар.

34.        Же Ал аларды[22] к\нъълър\ \ч\н чъкт\р\п жиберет жана къб\н кечирет.

35.        Биздин айаттарыбыз тууралуу талашып жаткандар качып кутула албасын билип алышсын!

36.        Силерге берилгендердин баары бул д\йнън\н жыргалы. А Алланын алдындагылар[23] ыйман келтирип, Эгесине тобокел кылгандар \ч\н эё мыкты жана туруктуу.[24]   

37.        (Алар) оор к\нъълърдън, бузукулуктардан чегингендер жана ачуусу келгенде кечиргендер

38.        Эгесине жооп бергендер, намаз окугандар, ъздър\н\н ишин ъз ара кеёешип чечкендер жана алар Биз бергендерден сарптагандар.

39.        Аларга зулумдук жетсе, жеёишке ээ болушат.

40.        Жамандыктын жазасы ал сыйактуу эле жамандык. Ким кечирсе жана жарашса, анын сыйлыгы Аллага таандык. Анткени ал адилетсиздерди с\йбъйт.

41.        Ким зулумдук кър\п коргонсо, мында, албетте ага жеме жок.

42.        Аныгында, жер \ст\ндъ укуксуз т\рдъ зулумдук кылып, адамдарга зулумдук кылгандар жемеге татыктуу. Бул \ч\н аларга оорутуучу азап (бар).

43.        Бирок ким сабыр кылса жана кечирсе, албетте бул улуу иштерден.

44.        Эгер Алла кимди туура жолдон адаштырса, ага Андан башка коргоочу жок. Сен заалымдардын, жазаны къргън кезде: “Артка[25] кайтууга жол барбы?” – дегендерин къръс\ё.

45.        Сен алардын мында[26] алынып келингенде, кордолгон абалда къздър\н тъмън салып, уурданып карагандарын къръс\ё. Ыймандуулар аларга: “Акыйкатта, зыйанга учуроочулар – алар ъздър\н-ъздър\ жана \й-б\лълър\н[27] Кыйамат к\н\ зыйанга учураткандар!” – дешет. Ооба, албетте заалымдар туруктуу жазада.

46.        Алладан башка аларга жардам бере турган эч ким болбойт. Алла кимди туура жолдон чыгарса, ага жол жок.

47.        Артка кайтпай турган Кыйамат к\н келгенге чейин Ъз\ёърд\н Эгеёерге жооп бергиле. Ал К\ндъ силерге кутулчу жай да, танып кет\\ да болбойт.

48.        Эгер алар баш тартса, анда Биз сени алардын \ст\нън сактоочу кылган эмеспиз. Сага айкын кабарды жеткир\\ гана милдет. Биз инсанга Ъз мээримибизди тартууласак, ал кубанат. Ага ал ъз\н\н колу менен мурун дайардалган жамандык жеткенде, анда, албетте, инсан ш\г\р кылбайт.

49.        Асмандар менен жердин бийлиги Аллага гана таандык. Ал каалаганын жаратат: кимге кааласа кыз, кимге кааласа уул берет,

50.        же Ал уулдарды да, кыздарды да берет. Кимди кааласа тукумсуз кылат. Анткени, Ал – Бил\\ч\, Кудуретт\\.

51.        Алла айан аркылуу, же къшъгън\н артынан, же Ъз уруксаты менен пайгамбар жънът\п Ъз каалаганын кабар кылбай туруп, адамга с\йлъгън эмес. Акыйкатта, Ал – Бийик, Даанышман.

52.        Ушинтип, Биз сага Ъз буйругубуз менен Рухту[28] айан кылдык. Сен[29] Китеп жана ыйман эмне экенин билген эмессиё. Биз аны нур кылдык. Аны менен Биз Ъз пенделерибизден кимдерин кааласак туура жолго алып барабыз. Албетте сен, аныгында, туура жолго баштайсыё.

53.        Ал асмандардагылар менен жердегилер таандык болгон Алланынын жолу. Оо, бардык иштер Аллага кайтат.    

---

[1] Шуура – кеёеш\\.

[2] Мааниси бир Аллага маалым.

[3] Мааниси бир Аллага маалым.

[4] Алланын улуктугунан, Анын даёк-даёазасынан.

[5] Меккенин.

[6] Анын затына, сыпаттарына эч нерсе окшобойт. Къз\ бар, бирок макулуктардын къз\ндъй эмес. Кулагы бар, бирок биздин кулагыбызга окшобойт ж.б.у.с.

[7] Ислам динине.

[8] Алланын дини.

[9] Каапырлар пайгамбарлардан: “Эгер Кыйамат, же кырсык, балээ  болору чын десеёер, анда тез болтургула”, – деп шаштырышкан.

[10] Соопко.

[11] Сълъкъттъргъ табынуу, жалган кудайларга сыйынуу ж.б.у.с.

[12] Кудайлары.

[13] Кыйаматка чейин.

[14] Бул д\йнъдъ эле бир кырсыкка учуратылып, же такыр жок кылынып иши б\тмък.

[15] Табынган жалган кудайлары, сълъкъттър\, Алланын динине, же пайгамбарга каршы айткан, деген ушак, жалган, шылдыё създър\ ж.б.у.с. \ч\н.

[16] Араб мушриктер.

[17] Пайгамбардын айтып жаткандары жалган дешет.

[18] Кудайды унута баштоо, текеберлик, мактануу, къпкънч\л\к, ысырап, же кесир кылуу, таш боордук, кайрымсыздык  ж.б.у.с. к\чъмък. 

[19] Ошолор себен болуп, кырсык жетет.

[20] Жакын, дос, тууган.

[21] Жапыз, майда толкундардын \ст\ндъ.

[22] К\нъъкърлърд\.

[23] Бейиш жана андагы эсепсиз жыргалдар.

[24] Бейиштин жыргалдары т\бъл\к жана кемтиксиз.

[25] Жалган д\йнъгъ.

[26] Тозокко.

[27] /й-б\лълър\н – айалын, бала-чакаларын да ъз\нъ окшогон ыймансыз, к\нъъкър кылгандар. Аларга акыл-насаат айтып, ыйманга чакырбагандар ж.б.у.с.

[28] Рух – Ыйык Курандын дагы бир аталышы. Кудайдан берилген руханий жашоо, рухий жашоо. Жан да рух деп аталат. Алла адамга ъз рухунан жан салган. Жан эч убакта ълбъйт. Ал \ч\н ъл\м жок.

[29] Мухаммед (а.с.).